Şiir Kitapları

Avrupa’da yaşayan Türkler, uzun yıllar önemli olayların, önemli hikâyelerin içinde buldu kendilerini. Bazen kahramanı, bazen izleyicisi oldular Avrupa’da geçen zamanın. Ama şimdiye değin yaşadıklarını, düşündüklerini, hissettiklerini yazmaya, paylaşmaya ne vakit, ne dil bulabildiler. Avrupa’nın üçüncü kuşak Türkleri, duygularını anadilleriyle anlatmaya başlıyor: Baktığım Kadar, böyle bir dil ve anlam arayışının ürünü.

Ertuğrul Sabuncu, Baktığım Kadar’la şiir neşesini taçlandırıyor. Kitaptaki şiirlerde düşünce, duygu ve anlam, derin süreçlerden geçiyor. Şair, yer yer metafiziğe de açılıyor. Benliğinin problemlerine saplanmayarak toplumsala, evrensele uzayacak bir çağrı duyuluyor birçok şiirde. Sabuncu, lirikten metafiziğe metafizikten toplumsala doğru tematik sınırlara fazla takılmadan inşa ediyor şiirlerini.

Bize boylu boyunca bir ay veren rabbim,
Hüneri yalvarmaksa kuşların
Çamurdan kirli kanatlarımla
Senin kapına geldim

İyi şiirin ne belirgin bir şekli, ne adresi, ne yol işareti vardır. Onu sadece ararsınız, bulmak garantisi asla olmayan bir arayışla ararsınız. Onca zahmete katlanarak arasınız çünkü bulduğunuzda o çabaya değeceğini bilirsiniz. Hiçbir dünya hazinesinin size veremeyeceği bir algıyı, bir dünya görüşünü, yükselen ve inen bir ilerleyişi sunar size iyi bir şiirle karşı karşıya kalmak. Baktığımın Resmi, Cihad Özsöz’ün ilk şiir kitabı ve tam da bu karşılaşmanın heyecanını sunuyor okura. Kitaptaki şiirlerin en büyük ortak noktası acelesizlik… Evet, bir yere yetişmek derdinde değil Baktığımın Resmi’ndeki şiirler. Bu yüzden zaten resmedebiliyor önünden geçip giden şeyleri.

“sizden biri olmadan bu balkonda
ölmesi kaçınılmaz bir ağacın ömrünü
ne kadar uzatabiliriz diye düşünüyorum”

Büyük yazarları ne kadar okursak okuyalım, hep eksik kalıyor. Hele bazı yönlerini gözden kaçırmış, yeterince okumamış isek bu eksikliğin vahameti daha da koyu oluyor. Benjamin’in şiirlerini beğenmeyip ‘önemli değil’ diye geçenler olabilir. Ancak, Mary Maxwell, Benjamin’in şiirlerinde düzyazısında görüldüğünden daha da ince bir duyarlığın ortaya çıktığını söyler. Haksız değildir. Benjamin’in şiirlerini okumak mutlaka gereklidir.

Bu bakımdan 73 şiiri Almanca aslından Türkçeye aktaran Yahya Kurtkaya’ya büyük bir teşekkür borçluyuz. Çok güç bir işin altından başarıyla kalktı. Çünkü Benjamin’in şiirleri kolay değil. Bir yandan Benjamin “yüksek üslûp” tutturmaya çalışmış. Öbür yandan şiirler içerik olarak iyice kapalı, hermetik dedikleri türden.

Özenle çalışmış Benjamin. Sone biçiminin yanısıra, dizelerde hece sayısına, uyak tutturmaya, ses uyumuna bir daha, bir daha bakmış. Sadece noktalama imleri konusunda pek hasis. Bu da şiiri anlamlandırma işlemlerini etkileyebilir. Beğenmemiş ki gün ışığına hiç çıkarmamış bu şiirleri. Atmaya da kıyamamış. Saklamış, ölümüne kaçarken Paris’ten Bataille’e emanet etmiş. Belli ki ölümü sonrası bir yaşam öngörmüş şiirlerine. Öyleyse onun dünyasının asal bir parçası bu şiirler. Gel gör ki okunması zaten güç bir toplamın iyice gizemli, sırlı, esrarlı bir parçası. Benjamin’in şiirlerine henüz gereken ilgi gösterilmedi. Çözüm, söküm, yorum çalışmaları yapılmadı. Bir yumak, duruyor karşımızda.